Soạn văn bài: Tóm tắt văn bản nghị luận

Tóm tắt văn bản nghị luận là trình bày ngắn gọn nội dung của văn bản gốc theo mục đích định trước. Qua bài sọan sau, hi vọng các bạn có thể hiểu được mục đích, các yêu cầu của việc tóm tắt văn bản nghị luận, cũng như có thể tự tóm tắt được văn bản nghị luận một cách khoa học nhất!

Soạn văn bài: Tóm tắt văn bản nghị luận

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

I. Mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn bản nghị luận

1. Mục đích

  • Trình bày lại ngắn gọn nội dung của văn bản nghị luận gốc theo mục đích định trước.
  • Thông qua việc tóm tắt, người đọc có thể nắm chắc các thao tác đọc văn bản, có dịp rèn luyện tư duy và các diễn đạt.

2. Yêu cầu

  • Văn bản tóm tắt phải phản ánh trung thành các tư tưởng, luận điểm của văn bản gốc. Không được tự ý xuyên tạc hoặc thêm bớt.
  • Diễn đạt ngắn gọn xúc tích, loại bỏ những nội dung không phù hợp với mục đích tóm tắt văn bản.

II. Cách tóm tắt văn bản nghị luận

  • Vấn đề được đưa ra bàn bạc đó là "Xã hội luân lí thật trong nước ta tuyệt nhiên không ai biết đến."
  • Mục đích viết văn bản này của Phan Châu Trinh đó là nhằm thể hiện dũng khí của một người yêu nước và đề cao tư tưởng tiến bộ, vạch trần thực tại đen tối của xã hội, hướng về một ngày mai tươi sáng của đất nước. Phần thể hiện rõ nhất mục đích đó là phần mở đầu và phần kết bài.
  • Luận điểm tác giả trình bày: 
    • Khác với châu Âu, dân Việt Nam không có luân lí xã hội.
    • Nguyên nhân của tình trạng trên là do sự suy đồi của giai cấp phong kiến thống trị từ vua đến quan, từ quan đến sĩ tử.
    • Muốn Việt Nam tự do, độc lập, trước hết dân Việt Nam phải có đoàn thể, cần truyền bá tư tưởng tiến bộ.
  • Các luận cứ làm sáng tỏ luận điểm đó là: sự đối lập giữa Việt Nam và châu Âu.

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Luyện tập

Bài tập 1: Trang 118 sgk ngữ văn 11 tập 2

Căn cứ vào nhan đề và phần mở đầu, xác định chủ đề nghị luận của văn bản:

a) Có lẽ trên thế giới hiếm có một đất nước nào vừa thật đa dạng mà cũng vừa thật thống nhất như In-đô-nê-xi-a. Sự đa dạng và thống nhất ấy được thể hiện trên nhiều yếu tố: từ địa hình, khí hậu tới thành phần dân tộc, từ đời sống con người tới lịch sử văn hóa.

(Theo Ngô Văn Danh, Tâm lí hướng tới sự thống nhất trong đa dạng của người In-đô-nê-xi-a)

b) Bên cạnh một Xuân Diệu - một nhà thơ, một Xuân Diệu - văn xuôi, còn có một Xuân Diệu - nghiên cứu, phê bình văn học. Cả về mẳ này, thành tựu ông đạt được cũng không kém phần bề thế, thậm chí phong phú và có chất hơn sự nghiệp của nhiều cây bút nghiên cứu, phê bình chuyên nghiệp.

(Nguyễn Đăng Mạnh, Kinh nghiệm viết một bài văn, NXB Giáo Dục, 2006)

Bài tập 2: Trang 119 sgk ngữ văn 11 tập 2

Đọc văn bản và thực hiện các yêu cầu: (Theo dõi đoạn trích trong sgk trang 119)

Yêu cầu:

a) Xác định vấn đề và mục đích nghị luận

b) Tìm các luận điểm trong văn bản trên

c) Tóm tắt văn bản bằng ba câu

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài: "Tóm tắt văn bản nghị luận  ". Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 10 tập 2.

Nội dung quan tâm khác

Bình luận

Giải bài tập những môn khác