Nội dung chính bài: Chơi chữ

[toc:ul]

A. Ngắn gọn những nội dung chính

1. Ngắn gọn kiến thức trọng tâm.

• Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước... làm câu văn hấp dẫn và thú vị.
• Các lối chơi chữ thường gặp: Dùng từ ngữ đồng âm; Dùng lối nói trại âm (gần âm); Dùng cách điệp âm; Dùng lối nói lái; Dùng từ ngữ trái nghĩa, đồng nghĩa, gần nghĩa.
• Chơi chữ được sử dụng trong cuộc sống thường ngày, trong văn thơ, đặc biệt là trong thơ văn trào phúng, trong câu đối, câu đố.

B. Nội dung chính cụ thể

1. Thế nào là chơi chữ

• Chơi chữ là cách biến hóa ngôn từ kết hợp tính nghệ thuật của người Việt. Nó được sử dụng phổ biến trong thơ ca chính thống và ca dao, tục ngữ gắn liền trong cuộc sống đời thường. Biện pháp tu từ này có tác dụng làm câu thơ, lời văn thêm phần dí dỏm, trào phúng và có tính giáo dục cao.
• Chơi chữ được sử dụng trong cuộc sống thường ngày, trong văn thơ, đặc biệt là trong thơ văn trào phúng, trong câu đối, câu đố.

2. Các lối chơi chữ.

• Các lối chơi chữ thường gặp:

a. Dùng từ ngữ đồng âm

Bà già đi chợ cầu Đông 

Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng? 

Thầy bói xem quẻ nói rằng.

Lợi thì có lợi, nhưng răng không còn.

b. Dùng lối nói trại âm (gần âm)

• Có tài mà cậy chi tài. Chữ tài liền với chữ tai một vần.

c. Dùng cách điệp âm

Mênh mông muôn mẫu một màu mưa

Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ.

d. Dùng lối nói lái

Con cá đối bỏ trong cối đá

Con mèo cái nằm trên mái kèo

e. Dùng từ ngữ trái nghĩa, đồng nghĩa, gần nghĩa:

"Trăng bao nhiêu tuổi trăng già

Núi bao nhiêu tuổi gọi là núi non?"

hoặc:

Bà Đồ Nứa đi võng đòn tre, đến khóm trúc thở dài hi hóp .