Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm, bố cục bài Đất rừng phương Nam

A. Tác giả 

1. Tiểu sử

- Đoàn Giỏi (1925 - 1989) sinh ở quê tại xã Tân Hiệp, huyện Châu Thành, tỉnh Mỹ Tho (ngày nay là thị trấn Tân Hiệp, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang). Ông xuất thân trong một gia đình địa chủ lớn.

- Trong những năm Việt Nam chống Pháp, Đoàn Giỏi công tác trong ngành an ninh, rồi làm công tác thông tin, văn nghệ, từng giữ chức Phó trưởng Ty thông tin Rạch Giá (1949). 

- Sau 1954, ông tập kết ra Bắc, đến năm 1955 ông chuyển sang sáng tác và biên tập sách báo, công tác tại Đài Tiếng nói Việt Nam, rồi Hội Văn nghệ Việt Nam. Ông là viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam các khóa I, II, III. Ông là Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Đoàn Giỏi còn có các bút danh khác: Nguyễn Hoài, Nguyễn Phú Lễ, Huyền Tư.

- Ông mất ngày 2 tháng 4 năm 1989 tại Thành phố Hồ Chí Minh vì bệnh ung thư. Ngày 7 tháng 4 năm 2000, Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh ra quyết định đặt tên ông cho một phố thuộc Quận Tân Phú.

2. Sự nghiệp sáng tác

Mộ số tác phẩm tiêu biểu 

- Truyện dài

+ Đường về gia hương (1948)

+ Cá bống mú (1956)

+ Đất rừng phương Nam (1957)

+ Cuộc truy tầm kho vũ khí (1962)

- Truyện ngắn

+Hoa hướng dương (1960)

- Truyện ký

+ Ngọn tầm vông (1956)

+ Trần Văn Ơn (1955)

+ Sông nước Cà Mau

- Ký

+ Khí hùng đất nước (1948)

+ Những dòng chữ máu Nam Kỳ 1976 (1975)

- Kịch thơ

+ Người Nam thà chết không hàng (1947)

+ Chiến sĩ Tháp Mười (1949)

Thơ

Bến nước mười hai

Truyện thằng Cồi

Giữ vững niềm tin (1954)

Biên khảo

Những chuyện lạ về cá (1981)

Tê giác giữa ngàn xanh (1982)

- Phong cách nghệ thuật: Bình dị, gần gũi

B. Tác phẩm 

1. Thể loại: Tiểu thuyết

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Truyện được sáng tác năm 1957, đoạn trích được trích từ chương 9 trong tác phẩm.

3. Phương thức biểu đạt: Tự sự

4. Người kể chuyện: Ngôi thứ nhất

5. Tóm tắt:

Đoạn trích kể lại một ngày đi lấy kèo ong của An, Cò và tía nuôi của An. Trong chuyến đi, An đã được chứng kiến quá trình tía nuôi và thằng Cò đi “ăn ong”. An được biết cách tía dẫn ong về những kèo để làm làm tổ và được chứng kiến cách tía lấy mật ong. Không gian rừng U Minh và quá trình lấy mật ong đã khiến An đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. An cũng thầm ngưỡng mộ quá trình nuôi ong của những người dân nơi đây.

6. Bố cục:

- Từ đầu ... bụi cây: chuẩn bị đi lấy ăn ong

- Tiếp theo ... im im đi tới: con đường đến chỗ lấy mật

- Trên đường lấy mật ... trở về: quá trình lấy mật ong

- Còn lại: trên đường trở về nhà