MỞ ĐẦU

Trung Quốc có lãnh thổ rộng lớn, thiên nhiên đa dạng, tài nguyên phong phú. Đây là quốc gia có dân số đứng đầu thế giới, nhiều dân tộc, với nền văn hoá lâu đời,... Vậy những đặc điểm của tự nhiên, dân cư và xã hội có tác động như thế nào đến sự phát triển kinh tế - xã hội Trung Quốc?

Trả lời:

- Tác động thuận lợi:

+ Vị trí địa lý thuận lợi đã tạo điều kiện giao lưu, phát triển với các nước trong khu vực; đường bờ biển dài thuận lợi cho việc phát triển các ngành kinh tế.

+ Điều kiện tự nhiên thuận lợi => phát triển các ngành kinh tế nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ.

+ Dân cư => lao động dồi dào, thị trường tiêu thụ lớn.

- Khó khăn: khó khăn cho quốc gia trong việc đảm bảo an ninh - chính trị, chịu thiên tai như bão, khu vực đồi núi khó đi lại và phát triển kinh tế, dân số đông gây sức ép về việc làm, ...

I. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ PHẠM VI LÃNH THỔ

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 25.1, hãy:

- Trình bày vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ của Trung Quốc

- Phân tích ảnh hưởng của vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ đến phát triển kinh tế - xã hội Trung Quốc.

Trả lời:

Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ và ảnh hưởng: 

- Trung Quốc có diện tích khoảng 9,6 triệu km, bao gồm phần đất liền và các đảo; giáp 14 quốc gia và có đường bờ biển dài phía đông => giao lưu hợp tác với các nước, phát triển kinh tế biển.

- Địa hình và thời tiết phức tạp => ảnh hưởng đến sản xuất và quản lý.

II. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN À TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 25.1, hãy:

- Trình bày điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của Trung Quốc

- Phân tích ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đến phát triển kinh tế - xã hội Trung Quốc.

Trả lời:

* Tự nhiên Trung Quốc đa dạng, có sự khác biệt rõ rệt giữa miền Đông và miền Tây:

 - Miền Đông: địa hình thấp, chủ yếu là đồng bằng châu thổ, đất phù sa màu mỡ, khí hậu cận nhiệt đới và ôn đới gió mùa, sông ngòi nhiều và lớn, khoáng sản phong phú.

 - Miền Tây: địa hình núi cao, các sơn nguyên đồ sộ xen bồn địa, khí hậu ôn đới lục địa khô hạn và khí hậu núi cao, sông ngòi ít, nhiều khoáng sản.

* Ảnh hưởng:

- Thuận lợi: có điều kiện phát triển nông nghiệp, phát triển công nghiệp khai khoáng, thủy điện, phát triển lâm nghiệp, giao thông vận tải biển.

- Khó khăn: bão lụt ở miền Đông, khô hạn ở miền Tây, hoang mạc hóa, giao thông khó khăn ở miền Tây.

III. DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI

Câu hỏi: Đọc thông tin, quan sát hình 25.2 và dựa vào các bảng 25.11, 25.2, hãy:

- Trình bày đặc điểm dân cư của Trung Quốc.

- Phân tích tác động của đặc điểm dân số đến phát triển kinh tế - xã hội Trung Quốc

Trả lời:

* Đặc điểm dân cư của Trung Quốc

- Dân số: có dân số đông nhất thế giới, có trên 50 dân tộc, người Hán chiếm trên 90% dân số. Dân số của Trung Quốc tăng liên tục qua các năm. Dân số thành thị của Trung Quốc tăng nhanh

-  Phân bố dân cư: phân bố không đều giữa các miền, tập trung ở đồng bằng và các thành phố lớn, thưa ở miền núi. 

* Tác động của đặc điểm dân số đến phát triển kinh tế - xã hội Trung Quốc:

+ Tích cực: Nguồn lao động dồi dào, thị trường tiêu thụ lớn, đa dạng về bản sắc dân tộc.

+ Tiêu cực: Gây sức ép lên sự phát triển kinh tế - xã hội, vấn đề việc làm, nhà ở, ...

2. Xã hội

Câu hỏi: Đọc thông tin, hãy:

- Trình bày đặc điểm xã hội của Trung Quốc

- Phân tích tác động của đặc điểm xã hội đến phát triển kinh tế - xã hội Trung Quốc

Trả lời:

* Đặc điểm xã hội của Trung Quốc:

- Trung Quốc là một trong những cái nôi của nền văn minh cổ đại thế giới, văn hóa rất rực rỡ, rất chú trọng đầu tư cho phát triển giáo dục.

- Quá trình xây dựng nông thôn mới cùng chính sách công nghiệp hóa nông thôn của Trung Quốc đã đạt được nhiều thành tựu to lớn.

- Chất lượng cuộc sống của người dân được nâng lên, HDI của Trung Quốc thuộc nhóm cao.

*Tác động: tạo ra nguồn lao động chất lượng cao, nhiều công trình văn hóa nổi tiếng thu hút khách du lịch.

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

1. Luyện tập

Bài tập 1: Lựa chọn một điều kiện tự nhiên hoặc tài nguyên thiên nhiên, hoàn thành bảng thông tin vào vở ghi theo mẫu sau:

Trả lời:

Bài tập 2: Dựa vào hình 25.2, hãy nhận xét về sự phân bố dân cư và đô thị của Trung Quốc năm 2020.

Trả lời:

Dân cư phân bố không đồng đều, rất chênh lệch, tập trung chủ yếu ở miền Đông, thưa thớt ở miền Tây. Dân số và đô thị phân bố hầu hết ở ven biển và đồng bằng.

2. Vận dụng

Bài tập 3: Tìm hiểu chính sách giáo dục của Trung Quốc và mối quan hệ của Việt Nam và Trung Quốc trong lĩnh vực giáo dục.

Trả lời:

* Chính sách giáo dục của Trung Quốc:

Trung Quốc chủ trương xây dựng nền giáo dục “hài lòng dân”, với 3 tiêu chí cốt lõi: hệ thống đào tạo chất lượng cao, tố chất nhân tài toàn diện và cơ hội giáo dục công bằng. Để xây dựng hệ thống đào tạo chất lượng cao, Trung Quốc sẽ đầu tư nhiều hơn cho việc nâng cấp chương trình ở mọi bậc học và mọi loại hình giáo dục, trong đó chú trọng cập nhật và vận dụng những thành tựu khoa học công nghệ mới nhất, ...

* Mối quan hệ của Việt Nam và Trung Quốc trong lĩnh vực giáo dục:

Việt Nam và Trung Quốc đã có mối quan hệ hợp tác trong lĩnh vực giáo dục trong nhiều năm qua. Hiện nay, một số đại học hàng đầu của Trung Quốc đã mở các cơ sở đào tạo tại Việt Nam, cũng như đưa ra các chương trình học bổng để hỗ trợ sinh viên Việt Nam đến Trung Quốc học tập.