ĐỀ THI GIỮA HỌC KÌ 2 NGỮ VĂN 11 CHÂN TRỜI SÁNG TẠO ĐỀ 2

A. PHẦN ĐỌC HIỂU (5.0 điểm)

Cho ngữ liệu sau đọc và trả lời câu hỏi:

Cuộc sống riêng không biết đến điều gì xảy ra ngoài ngưỡng cửa nhà mình là một cuộc sống nghèo nàn dù nó có đầy đủ tiện nghi thì đến đâu đi nữa, nó cũng giống như một mảnh vườn được chăm sóc cẩn thận, đầy hoa thơm sạch sẽ và gọn gàng. Mảnh vườn này có thể làm chủ nhân của nó êm ấm một thời gian dài, nhất là khi lớp rào bao quanh không còn làm họ vướng mắt nữa. Nhưng hễ có một cơn giông tố nổi lên là cây cối sẽ bị bật khỏi mặt đất, hoa sẽ bị nát và mảnh vườn sẽ xấu xí đi hơn bất kì một nơi hoang dại nào. Con người không thể hạnh phúc với một hạnh phúc mong manh như thế. Con người  cần một đại dương mênh mông bị bão táp làm nổi sóng nhưng rồi lại phẳng lì vào trong sáng như trước. Số phận của những cái tuyệt đối cá nhân không bộc lộ ra khỏi bản thân chẳng có gì đáng thèm muốn.

Theo A.L.Ghec-xen, 3555 câu danh ngôn, NXB Văn hóa – Thông tin, Hà Nội, 1997]

Câu 1 (1.0 điểm): Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản trên?

Câu 2 (1.0 điểm): Nêu nội dung chính của văn bản trên?

Câu 3 (1.0 điểm): Xác định biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích trên và nêu tác dụng?

Câu 4 (2.0 điểm): Theo quan điểm của anh chị thì cuộc sống riêng không biết đến điều xảy ra ở bên ngoài ngưỡng cửa nhà mình gây ra những tác hại gì?

B. PHẦN VIẾT (5.0 điểm)

Câu 1 (5.0 điểm): Phân tích truyện ngắn Muối của rừng của tác giả Nguyễn Huy Thiệp.

Hướng dẫn trả lời:

• A. PHẦN ĐỌC HIỂU: (5.0 điểm)

Câu 1: Phương thức biểu đạt chính của văn bản: phương thức nghị luận

Câu 2:

Nội dung chính của văn bản trên: khẳng định cuộc sống riêng không biết đến điều gì xảy ra ở bên ngoài ngưỡng cửa nhà mình là một cuộc sống sai lầm/bác bỏ một quan niệm sống sai lầm: sống bó hẹp trong ngưỡng cửa nhà mình.

Câu 3:

- -  Tác giả đã so sánh cuộc sống của mỗi người (cuộc sống đầy đủ tiện nghi; cuộc sống biệt lập; cuộc sống lúc sóng gió; …) với một mảnh vườn (mảnh vườn được chăm sóc cẩn thận, đầy hoa thơm, sạch sẽ và gọn gàng; mảnh vườn có lớp rào bao quanh; mảnh vườn lúc giông tố nổi lên;…)

=> Tác dụng: việc sử dụng pháp so sánh khiến đoạn văn trở nên sinh động, truyền cảm, dễ hiểu, có sức thuyết phục cao chứ không khô khan như khi chỉ sử dụng lý lẽ thuần túy.

Câu 4:

Cuộc sống riêng không biết đến điều gì xảy ra ở bên ngoài ngưỡng cửa nhà mình gây ra những tác hại khôn lường, khó lòng kiểm soát được. Cuộc sống mà không biết cái gì ngoài ngưỡng cửa nhà mình thì là một cuộc sống nghèo nàn, không có sức sống. Những thứ kì diệu luôn luôn tồn tại bên ngoài xã hội, ta phải có sự giao lưu, khám phá với những thứ hay ho bên ngoài. Sống khép kín, không giao lưu với những người bên ngoài còn sẽ dễ khiến cho con người ta rơi vào bệnh trầm cảm. Căn bệnh rất nguy hiểm về tâm lý con người có thể gây ra những hậu quả không tốt cho sức khỏe và tính mạng.

• B. PHẦN VIẾT: (5.0 điểm)

Câu 1:

Tham khảo bài viết sau:

Trong câu chuyện “Muối của rừng,” một ngày tươi đẹp, ông Diểu sở hữu một khẩu súng mới, món quà đặc biệt từ con trai của ông. Tâm hồn ông tràn đầy sự háo hức khi ông quyết định rời xa và vào rừng để thử thách bản thân trong một cuộc săn bắn đầy thú vị.

Khi ông bắn trúng một chú khỉ đực, những biến cố bất ngờ đã thay đổi tất cả. Khi con khỉ cái xuất hiện để cứu con khỉ đực, ông bất ngờ bị tràn đầy sự tức giận và lầm tưởng rằng con khỉ cái đang giả dối. Nhưng sau đó, khi con khỉ con cướp súng và lao xuống vực, ông Diểu chứng kiến sự kỳ diệu và nỗi sợ hãi tột cùng. Tiếng kêu đau đớn từ con khỉ đực bị thương đã xé lòng ông, và dù ông vui mừng khi bắt được con khỉ đực trở lại, ông đã động lòng thương và quyết định cứu nó khỏi tình thế nguy kịch trên núi.

Nhận ra sự đoàn kết và tình thương trong thế giới tự nhiên, ông Diểu đã quyết định buông tha con khỉ và rời khỏi đó. Trên đường trở về, ông tìm thấy một loại hoa đặc biệt, chỉ nở một lần mỗi ba mươi năm. Đây là biểu tượng của hy vọng và thịnh vượng trong tương lai, khi con người học cách yêu quý và bảo vệ thiên nhiên.

Viết về cái xấu xa, cái tiêu cực nhưng tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp vẫn luôn lấp lánh chất nhân văn bởi niềm tin vào khát khao hướng thiện, niềm tin vào nhân tính con người trong xã hội đầy khủng hoảng sau chiến tranh và những năm đầu đổi mới. Đó là sức hút của văn NHT, như Nguyễn Khải từng phát biểu: “Văn chương có quyền, nhưng không chỉ miêu tả cái xấu xa, cái ghê tởm, cái hèn nhát. Thanh nam châm thu hút mọi thế hệ vẫn là cái cao thượng, cái tốt đẹp, cái thủy chung”.

Nguyễn Huy Thiệp: “Muối của rừng là cuộc đi săn tìm lẽ sống, lẽ đời. Nó là cuộc đi săn tìm danh vọng và lợi lộc. Tất cả đều trò khỉ. Cuộc sống là những trò khỉ. Cuối cùng mình trần thân trụi cả, tất cả đều về với cát bụi. Cuộc sống là cuộc đi săn tìm thói xấu trong bản thân ta để tự mình trục độc, tự mình thoát thân từ khỉ thành người.”

Cùng với sự phát triển của nền văn minh, nhân loại ngày càng phải đối mặt với những hiểm họa to lớn từ môi trường sinh thái. Nó đe dọa sự sống của con người và tất cả các sinh vật tồn tại trên trái đất này. Đứng trước những hiểm họa ấy, văn chương cũng phải có trách nhiệm lên tiếng. Tác phẩm văn học chủ đề sinh thái cảnh báo hiểm họa môi trường, hướng tới tương lai phát triển bền vững của nhân loại.

Tác phẩm hình thành trong con người nhân sinh quan tiến bộ của chủ nghĩa nhân văn sinh thái: Tư tưởng coi trọng tự nhiên, đối xử bình đẳng với tự nhiên trên tinh thần bè bạn, lối sống hòa hợp với thiên nhiên thay cho chinh phục và chiếm đoạt thiên nhiên; con người phải biết đồng cảm với tự nhiên bị chà đạp, bị thương tổn. Quay về với thiên nhiên, con người sẽ trở về bản tính thiện vốn có.

Phản ánh cuộc đấu tranh của con người bên trong con người để vươn tới cái cao cả, cái tốt đẹp, tác phẩm thể hiện niềm tin vào tương lai tốt đẹp hơn khi con người ý thức được quyền sống của tự nhiên, quyền sống của muôn loài. Hành trình từ chỗ nhận thức về quyền sống của con người đến quyền sống của thiên nhiên là bước tiến dài trong lịch sử phát triển văn hóa nhân loại.